Ożarów Mazowiecki położony jest w centrum województwa mazowieckiego, liczy ok. 10 tysięcy mieszkańców. Pierwsze zapisy o miejscowości pochodzą z 1342 roku – z czasów Kazimierza Wielkiego. Osadnictwo na tych terenach może jednak sięgać nawet IX wieku p.n.e., gdyż bardzo dobra gleba sprzyjała tu rozwojowi rolnictwa. Gmina od lat jest zresztą znana jako „zielone zagłębie stolicy”, na jej terenie znajduje się największy w Polsce Rolno – Spożywczy Rynek Hurtowy w Broniszach.
Pierwotna nazwa miejscowości to Pożarowy – funkcjonowała ona w czasach, gdy była to jeszcze wieś książęca. Nazwa „Ożarów” pojawiła się z końcem XVI wieku. W 1901r. na osiedlu Franciszków wybudowano hutę szkła, prawie trzydzieści lat później powstała fabryka kabli (funkcjonująca aż do 2003r.). W 1939 roku erygowano parafię Ożarów (z siedzibą w Ołtarzewie).
W czasie kampanii wrześniowej na zachód od Ołtarzewa została stoczona bitwa między nacierającymi wojskami hitlerowskimi, a Armią Poznań i Armią Łódź. W październiku 1944 w dworku Reicherów w Ożarowie Mazowieckim został podpisany akt kapitulacji powstania warszawskiego. Po tym wydarzeniu Niemcy utworzyli tu dwa obozy przejściowe – dla powstańców w fabryce kabli, natomiast dla cywili wypędzonych ze stolicy w hucie szkła.
Prawa miejskie Ożarów otrzymał w 1967 roku, wtedy też do nazwy miejscowości dodano człon „Mazowiecki”. Herb miasta zatwierdzono w 1989 roku; jego tarczę podzielono na cztery części. Po lewej stronie widoczne są czerwone płomienie, nawiązujące do historycznej nazwy „Pożarowy”, natomiast prawa strona symbolizuje rolnictwo (obecna jest tu czterolistna koniczyna oraz zielona barwa).
Wśród ludzi związanych z Ożarowem jest m.in. Janusz Kusociński, który spędził tu dzieciństwo, jak również Irena Zarzycka – pisarka, pracująca niegdyś jako nauczycielka w tutejszej szkole.
Do Ożarowa Mazowieckiego możemy dojechać z Warszawy autobusem linii 713 (strefa podmiejska), jak również autobusami PKS Grodzisk Mazowiecki, w kierunku na Błonie i Sochaczew. Znajduje się tu też stacja kolejowa.
Co warto zobaczyć na terenie gminy ?
- Dwór w Pilaszkowie z 1820r., otoczony starym parkiem z pomnikiem generała Dąbrowskiego. Mieści się tutaj Muzeum Dworu Polskiego, gdzie można obejrzeć liczne pamiątki związane z historią Polski i właścicielami Pilaszkowa. Znane jest ono również jako Muzeum Insurekcji Kościuszkowskiej, gdyż to tutaj stacjonował sztab powstania. Dwór gościł niegdyś Jana III Sobieskiego, Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz Józefa Wybickiego. Zdewastowany po wojnie, w latach osiemdziesiątych został gruntownie odnowiony. Od 2003 roku przy dworze mieści się największe na Mazowszu Muzeum Pojazdów Konnych, gdzie podziwiać możemy ciekawe eksponaty – od chłopskich wozów, poprzez dorożki, wóz cygański po piękne karety.
- Dworek przy ul. Poniatowskiego w Ożarowie Mazowieckim – to tutaj 2 X 1944 podpisano akt kapitulacji Powstania Warszawskiego. Wybudowano go na początku XIX wieku; obecnie jest to teren prywatny.
- Kompleks zabytkowy w Gołaszewie – wpisany do rejestru zabytków; w jego skład wchodzi między innymi neorenesansowy dwór z połowy XIX wieku. Parterowy, murowany budynek zbudowany jest na planie prostokąta, z dwiema drewnianymi werandami. Otacza go park, w którego głębi znajduje się stara kapliczka i dawny spichlerz, przerobiony obecnie na pracownię rzeźbiarską.
- Dwór w Duchnicach – wybudowano go w 1867 roku na wzór neorenesansowej willi włoskiej. Do dziś kolejne remonty odebrały budowli niektóre stylowe cechy. Jest to dwór murowany, podpiwniczony, z tarasem na wysokości pierwszego piętra, do którego prowadzą schody. Rozciąga się z niego widok na pozostałości parku, w którym znaleźć można okazy starodrzewu.
- Park Ołtarzewski – leży na przedłużeniu starej lipowej alei prowadzącej do nieistniejącego już dziś dworku, zniszczonego na początku II wojny światowej. Na około 15 hektarach znajduje się roślinność leśna, w którą zagłębiają się alejki prowadzące do czterech stawów położonych w północnej części. Zachowały się tutaj cenne okazy drzew, takie jak wiąz szypułkowy, lipa drobnolistna czy jesion wyniosły. Od południa park graniczy z seminarium księży pallotynów.
- Dwór w Umiastowie – pochodzi z XIX wieku, wybudowany został w stylu klasycystycznym. Obejrzeć w nim można wspaniałą kolekcję herbów szlacheckich wykonanych różnymi technikami (od malowanych na desce farbą olejną po kunsztownie wykonane na rodowej porcelanie), a także wiele innych przedmiotów przybliżających nam życie polskiej szlachty.
- Kompleks zabytkowy w Płochocinie – wzniesiony w 1854 roku, w XX wieku przeszedł przebudowę. Jest to budynek neorenesansowy, z cegły, o nieregularnym, wydłużonym kształcie. Od południa posiada dwupiętrową wieżę. Wokół zachowały się pozostałości parku krajobrazowego. W Płochocinie znajduje się również zabytkowa kuźnia z 1813 roku, zachowana w bardzo dobrym stanie. Jak głosi tradycja, tutejszy kowal podkuwał konia Napoleona, gdy jego wojska przechodziły przez te tereny.
- Rezerwat „Wolica” w dolinie Utraty – las łęgowy niemal w całości powstał naturalnie. Zaobserwować tu można ogromną różnorodność gatunkową roślin, a przy odrobinie szczęścia również zwierząt, gdyż rezerwat jest jedynym w okolicy schronieniem zwierząt leśnych.
Inne atrakcje:
- pływalnia miejska, w której skład wchodzą:
- baseny rekreacyjne, sportowy oraz do nauki pływania
- korty tenisowe i hala sportowa (za pływalnią)
- imprezy cykliczne:
- w drugiej połowie października odbywa się Festiwal Muzyki Kameralnej „Muzyka w barwach jesieni”
- w trzeci weekend czerwca Dni Ożarowa
- natomiast w czerwcu Bieg Kusocińskiego.